به گزارش مشرق، اواسط بهمن ماه سال 94 رسانه‌ای روسی از تحویل 5000 واگن باری تولید شرکت "اورال واگن زاوود" به ایران خبر داد. "کومرسانت" در این‌باره نوشت: بانک دولتی توسعه روسیه (ونش اکونوم بانک) یک وام 11.2 میلیارد روبلی (140 میلیون دلاری) به این منظور در اختیار شرکت اورال واگن زاوود قرار می‌دهد. این واگن ها در بخش فنی سیستم ریلی ایران به کار گرفته می‌شود و انتظار می رود تحویل واگن های مذکور قبل از پایان سال 2016 میلادی آغاز شود.

یک روز بعد مدیرعامل وقت واگن‌پارس در واکنش به این خرید با بیان "در شرایط معمولی سالانه ظرفیت تولید 1000 واگن باری را داریم" گفت: واردات 5000 واگن روسی با توجه به توانمندی‌های داخلی مشکوک است.

محمدی با تاکید بر این‌که واگن‌سازان داخلی در بخش تولید انواع واگن‌های باری مشکلی ندارند و به‌راحتی می‌توانند نیاز کشور را تأمین کنند، افزود: هم‌اکنون واگن‌سازان داخلی با حداکثر 25 درصد ظرفیت خود فعالیت می‌کنند و  در این شرایط موضوع خرید 5000 واگن باری از روسیه در تضاد با سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و استفاده از ظرفیت‌های داخلی است.

معاون ناوگان راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران بلافاصله خرید واگن باری از روسیه را تکذیب کرد و گفت: واگن‌سازان داخلی توانمندی در کشور داریم و نیازهای شبکه ریلی از همین طریق تامین می‌کنیم و نیازی به واردات واگن از سایر کشورها نداریم. راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران هیچ مذاکره‌ای برای خرید واگن باری از روسیه نداشته است.

وی با اشاره به این‌که محور و اولویت فعالیت‌های راه‌آهن مباحث مربوط به اقتصاد مقاومتی است، تصریح کرد: واگن‌سازان داخلی توانمندی در کشور داریم و نیازهای شبکه ریلی از همین طریق تامین می‌کنیم و نیازی به واردات واگن از سایر کشورها نداریم. در حال تامین فاینانس برای خرید واگن و تجهیزات ریلی از تولیدکنندگان داخلی هستیم.

این در حالی بود که حدود 7 ماه بعد از اطلاع‌رسانی رسانه روسی و تکذیب راه‌آهنی‌ها، وزیر صنعت، معدن و تجارت طی سخنانی خرید واگن روسی را تایید کرد: « خرید 5000 واگن باری از روسیه کم سلیقگی بود و  روی ریل می‌ایستم و اجازه ورود این واگن‌ها را به کشور نمی‌دهم.»

در ادامه (آذرماه پارسال) وزیر راه و شهرسازی طی نامه‌ای به رییس جمهوری در اعتراض به اقدامات وزیر صنعت منع واردات واگم را غیرقانونی دانست.

آخوندی در بخشی از این نامه تاکید کرده بود: « با عنایت به اینکه در فصل هشتاد و ششم مقررات صادرات و واردات سال 1395، ذیل تعرفه‌های شماره 06-86 (پیوست) واردات انواع واگن‌های باری، مسافری و لکوموتیو مجاز و دارای تعرفه مصوب می‌باشند، لکن اخیراً وزارت صنعت، معدن و تجارت در اقدامی غیررسمی و مغایر با مفاد قانون صادرات و واردات از ثبت سفارش واردات واگن‌های باری در سامانه «ثبتارش» جلوگیری به عمل آورده است. این اقدام در شرایطی انجام پذیرفته که همزمان واردات انواع وسایل نقلیه موتوری برای حمل و نقل جاده‌ای به‌سهولت انجام شده و مجوز ثبت واردات آنها صادر می‌گردد. سرمایه گذاران بخش خصوصی که با ترغیب ستاد این وزارت و شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی با استفاده از ارز شناور غیربانکی برای خرید واگن باری از تولیدکنندگان خارجی و با مشارکت در تولید توسط کارخانجات داخلی و انتقال فناوری تولید مجموعه‌های ناوگان ریلی اقدام نموده‌اند، به‌سبب عدم امکان ثبت سفارش توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت با بلاتکلیفی مواجه گردیده‌اند، خواهشمند است دستور فرمایید به‌منظور تحقق اهداف بلندمدت توسعه حمل و نقل ریلی کشور، نسبت به رفع محدودیت مذکور اقدام لازم مبذول گردد.»

اواسط دیماه 95 دفتر معاون اول رییس جمهوری در نامه ای به وزیر راه پاسخ به نامه وزیر صنعت، معدن و تجارت در خصوص واردات واگن را داد؛ «پیرو رونوشت نامه شماره 102995 مورخ 95/8/19 نامه شماره 60/190473 مورخ 95/9/1 وزیر محترم صنعت، معدن و تجارت در خصوص «محدودیت ثبت و سفارش واگن باری» به استحضار جناب آقای دکتر جهانگیری معاون اول محترم رییس جمهور رسید، پی‌نوشت فرمودند: «جناب دکترآخوندی به نظر می‌رسد با مذاکره با آقای نعمت زاده و توافق بر سر استفاده از توان داخلی، مشکل حل شدنی است.»

در حالی با توجه به عدم پاسخگویی مسئولان مربوطه اطلاع چندانی در خصوص آغاز ورود واگن‌های باری از روسیه در دست نیست که وزیر راه و شهرسازی از امضای یادداشت تفاهم با روس‌ها برای خرید 500 واگن مسافری خبر داده است.

آخوندی در این باره گفته است: « در جریان سفر رئیس جمهوری به کشور روسیه یادداشت تفاهمی میان صنعتگران ایرانی و روسی به منظور تامین 500 واگن مسافری به امضا رسید.

وی نوسازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی را مهم‌ترین راهبرد این وزارتخانه برای تحقق شعار سال 96 مبنی بر اقتصاد مقاومتی، تولید و اشتغال دانست و افرود: این اقدام در بخش‌های مختلف ازجمله صنعت و گردشگری و حمل‌ونقل افزایش اشتغال را به همراه دارد.

به نظر می‌رسد با توجه به اتفاقات و حواشی پیش‌آمده برای واگن‌های باری، وزیر راه و شهرسازی این بار پای "صنعتگران ایرانی" را به داستان تامین 500 واگن مسافری روسی باز کرده تا احتمالا مسیر برای این خرید هموار شود. از سوی دیگر جزییات این یادداشت تفاهم مشخص نیست این‌که "صنعتگران ایرانی" چه سهمی از تولید این واگن‌ها را خواهند داشت نامعلوم است. با توجه به اتفاقات روز چهارشنبه تا اطلاع ثانونی هم نمی‌توان از وزیر راه درباره جزییات این تفاهم سئوالی پرسید. به هر حال در آینده‌ای نزدیک مشخص می‌شود آیا واگن‌سازان ایرانی نقشی در تولید واگن‌های روسی دارند یا خیر؟ واگن‌سازانی که هم‌اکنون با کمتر از 20 درصد از ظرفیت خود فعالیت می‌کنند.

اگر پاسخ این پرسش منفی باشد احتمالا وزیر صنعت، معدن و تجارت یکبار دیگر تهدید به ایستادن روی ریل خواهد کرد.